Wskaźnikiem, pokazującym skuteczność leczenia cukrzycy, jest hemoglobina glikowana, mierzona u pacjenta co pewien czas. Jednak nie jest to najlepszy sposób monitorowania choroby.

Brak kontroli cukrzycy sprzyja zawałom i udarom bardziej, niż nadciśnienie czy wysokie stężenie cholesterolu.

Dlaczego? Bo niewiele gruncie rzeczy pokazuje. Jest to rodzaj średniej. A średnia, jak to się mówi, nie istnieje.

Rzecz w tym, że stężenie glukozy we krwi – czyli glikemia – zmienia się w ciągu doby. A im częściej się zmienia, tym gorzej. Rośnie ryzyko powikłań choroby, zwłaszcza ze strony serca i naczyń. Pacjent doznaje a to niebezpiecznej hipoglikemii – gdy cukier spada, a to równie groźnej hiperglikemii, gdy jest go za dużo. Ale średnia ciągle może być w porządku.

Tymczasem najważniejsze jest, by jak najdłużej w ciągu doby mieć prawidłową glikemię. Dlatego pojawił się nowy wskaźnik, mierzący skuteczność leczenia. Nazywa się TIR (time in range), czyli czas w zakresie docelowym i określa procent czasu w ciągu doby, jaki pacjent spędza z dobrą glikemią. Jest też wskaźnik TAR, gdy glikemia jest powyżej prawidłowych wartości i TBR – poniżej. Kolejny natomiast współczynnik dotyczy zmienności glikemii w ciągu doby i powinien być niższy niż 36 proc.

Jak to jednak obliczyć? Skąd wiadomo, jakie osoba z cukrzycą ma wartości tych wskaźników? Otóż im więcej pomiarów glikemii, tym większa wiedza na ten temat. Nikt jednak nie będzie co chwilę kłuł się glukometrem. I tu wkracza nowoczesność: urządzenia do ciągłego monitorowania glikemii – CGM i FGM. Nie wymagają one żadnej aktywności pacjenta w celu uzyskania odczytu glikemii albo wymagają minimalnej. Sensor, odczytujący stężenie cukru, umieszcza się w tkance podskórnej. Systemy mają tzw. strzałki trendów, które pokazują, w jakim kierunku zmierza w danej chwili glikemia. Część z nich jest wyposażona w alarmy, sygnalizujące, że cukier jest zbyt niski lub zbyt wysoki. Dzięki temu pacjent może nie bać się hipoglikemii ani hiperglikemii, dostosowywać leczenie i dietę do potrzeb, zapobiegać przykrym i groźnym dla życia niedocukrzeniom. Niestety, te urządzenia są refundowane tylko dla dzieci i ludzi młodych.

Podsumowując: hemoglobina glikowana pozostaje w dalszym ciągu ważnym wskaźnikiem w leczeniu cukrzycy. Ale są od niej lepsze.

PS. O nowych parametrach skuteczności leczenia cukrzycy dowiedziałam się z wykładu prof. Grzegorza Dzidy podczas konferencji „Cukrzyca – nowe podejście”, zorganizowanej przez Health Project Management i Fundację im. dr. Macieja Hilgiera. Przekazałam, jak umiałam.